طراحی درمانگاه و ساخت کلینیک درمانی جذاب و کاربردی
کلینیک‌های درمانی یکی از استرس آور ترین مکان‌های ممکن به حساب می‌آیند. طبیعی است که هر کسی با هر سنی هنگام ورود به درمانگاه کمی احساس نگرانی و اضطراب داشته باشد. با در نظر گرفتن این مورد، طراحی درمانگاه باید به‌صورتی باشد که خیال بیمار و به‌طور کلی مراجعه‌کنندگان را تا حد زیادی راحت کند و به آن‌ها آرامش بدهد.
به‌طور کلی در طراحی داخلی کلینیک استانداردها و اصول مشخصی وجود دارند که در صورت رعایت شدن، بهترین و کاربردی‌ترین درمانگاه ممکن را به وجود می‌آورند. درمانگاه ها دارای بخش‌های مختلفی هستند که طراحی هر یک از این بخش‌ها نیازمند به‌کارگیری نکات خاصی است. با ما همراه باشید.
مطلب مرتبط : ” طراحی دکوراسیون داروخانه فضاهای درمانی و بیمارستان و عوامل دخیل در آن (بخش۲) “
مهم‌ترین عوامل در طراحی درمانگاه جذاب و کاربردی
همان‌طور که قبلاً گفتیم، محیط درمانگاه به خودی خود باعث استرس می‌شود؛ طراحی کلینیک باید قابلیت از بین بردن بخش زیادی از این استرس را داشته باشد.
زمانی که مراجعه‌کننده برای اولین بار پا به درون درمانگاه می‌گذارد، اولین برداشت و ذهنیت او از آن‌جا شکل می‌گیرد و خوشبختانه این شما هستید که با طراحی مناسب تصمیم می‌گیرید چه ذهنیتی برای او به وجود بیاورید. برای اینکه افراد تجربه خوبی از حضور در درمانگاه داشته باشند، باید نکات طراحی زیر را در نظر بگیرید.
پذیرش دوستانه و گرم
پس از ورود به درمانگاه ، اولین محلی که به چشم می‌خورد، میز پذیرش است. همچنین قسمت پذیرش اولین جایی است که تجربه مشتری نسبت به درمانگاه را شکل می‌دهد. با در نظر گرفتن این دو مورد نتیجه می‌گیریم که طراحی قسمت پذیرش یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی درمانگاه است.
قسمت پذیرش باید حس گرما و صمیمیت را به افراد انتقال داده و در اولین برخورد استرس آن‌ها را کاهش دهد؛ رفتار پرسنل پذیرش نیز تا حد زیادی در این مورد تاثیرگذار است. قسمت پذیرش شامل میز بزرگی می‌شود که تمام امکانات لازم برای پذیرش بیماران را دارد.
طراحی داخلی آرامش‌بخش
تصمیمات شما برای طراحی کلینیک درمانی ، تجربه بیمار از مراجعه به آن‌جا را شکل می‌دهد. طراحی درمانگاه باید به‌گونه‌ای باشد که بین احساسات مختلف بیمار تعادل ایجاد کند. مراجعه‌کنندگان باید تا زمانی که در درمانگاه حضور دارند احساس آسودگی خاطر، آرامش، راحتی، شادی و گرما کنند و از پاکیزگی محیط لذت ببرند. همه احساسات گفته شده را با طراحی دکوراسیون درمانگاه مناسب می‌توان به افراد انتقال داد. تنها کاری که باید کرد این است که به تک تک عناصر مهم در طراحی محیط درمانگاه به اندازه کافی توجه داشت. برای مثال انتخاب رنگ‌ها، مبلمان، صندلی‌ها، وسایل روشنایی، تزئینات و سایر امکانات درمانگاه در ایجاد تجربه خوب بسیار تاثیرگذارند. در ادامه هر یک از این عناصر را با جزئیات بیشتر بررسی خواهیم کرد.
نورپردازی و روشنایی
یکی از مهم‌ترین عناصر در طراحی درمانگاه ، نور و روشنایی است. وجود نور برای معاینه بیماران و همچنین انجام عملیت درمانی بسیار اهمیت دارد.
روشنایی درمانگاه را می‌توان با نور طبیعی یا مصنوعی تامین کرد. بهتر است تا جای ممکن برای نورپردازی درمانگاه از نور طبیعی استفاده کنید. با قرار دادن پنجره‌های بزرگ در اتاق انتظار، اتاق معاینه و برخی از اتاق‌های درمانی نورپردازی مناسبی برای پزشکان، بیماران و کارکنان ایجاد خواهد شد. علاوه بر نور طبیعی، لازم است نور مصنوعی نیز به‌عنوان مکمل روشنایی در کلینیک استفاده شود. منابع نور مصنوعی علاوه بر اینکه کاربردی هستند، جنبه زیبایی نیز دارند.
برای اتاق‌های درمانی که نیاز به نور زیاد دارند، باید از مهتابی‌ها و چراغ‌های پرنور در بالا یا اطراف تجهیزات پزشکی استفاده کرد. در اتاق انتظار استفاده از وسایل روشنایی تزئینی مانند دیوارکوب‌ها و نور مخفی باعث دو چندان شدن جلوه فضا می‌شود.
طراحی سقف
در طراحی سقف، دست طراح تا حد زیادی باز است؛ زیرا امروزه می‌توان سقف را به شکل‌های خاصی طراحی کرد. از آن‌جا که معمولاً بیماران ساعت‌های طولانی را در درمانگاه منتظر می‌مانند، طراحی سقف نباید خسته‌کننده باشد. سقف کلینیک را با استفاده از مصالح مناسب به قسمت‌های مختلف تقسیم کنید.
سقف‌های کاذب گزینه‌های متنوعی را برای طراحی، پیش روی صاحبان درمانگاه ها قرار می‌دهد. برای مثال برای جذابیت بیشتر، در سقف اختلاف ارتفاع ایجاد کنید یا اینکه اشکال هندسی به وجود آورید. همچنین قرار دادن هالوژن، نور مخفی و حتی پوسترهایی با طرح‌های آرامش‌بخش در سقف به جذابیت آن می‌افزاید.
طراحی کف درمانگاه
مصالح و متریالی که برای ساخت کف درمانگاه انتخاب میکنید، در آینده درمانگاه بسیار تاثیرگذار است. درمانگاه ها از جمله مکان‌های بسیار پر رفت و آمد به حساب می‌آیند، بنابراین برای طراحی کف باید حتماً از مقاوم‌ترین مواد استفاده کنید. به این ترتیب خاطرجمع هستید که با گذشت زمان کف درمانگاه از بین نمی‌رود و تا سال‌های سال زیبایی و استحکام خود را حفظ می‌کند.
مورد مهم دیگری که در طراحی کف باید در نظر گرفته شود، قابلیت شستشوی آن است. احتمال آلوده شدن کف اتاق‌های درمانی بسیار بالا است؛ بنابراین برای حفظ بهداشت و سلامت بیماران و کارکنان کف اتاق‌ها باید حتماً از هر نوع آلودگی پاک شوند.
برای ساخت کف از متریال مختلفی مانند سنگ، پارکت، کاشی، سرامیک و غیره می‌توان استفاده کرد. کاشی و سرامیک پرکاربردترین مصالح برای پوشش کف مراکز درمانی هستند؛ زیرا علاوه بر مقاومت بالا، تنوع زیادی در طرح و رنگ نیز دارند.
طراحی دیوارها
دیوارهای درمانگاه جزء اولین عناصری هستند که در ابتدای ورود به آن به چشم می‌خورند؛ در نتیجه باید در انتخاب طرح و رنگ دیوارها دقت بسیاری به خرج داد. گزینه‌های متنوعی برای طراحی دیوار وجود دارد. از رنگ گرفته تا کاغذ دیواری و دیوارپوش همگی برای طراحی دیوارهای درمانگاه انتخاب مناسبی هستند.
انتخاب متریال مناسب برای دیوارهای درمانگاه بستگی به سلیقه، سبک طراحی درمانگاه و بودجه شما دارد. رنگ، ساده‌ترین و به‌صرفه‌ترین متریالی است که برای طراحی دیوار به کار می‌رود. اگر ترجیح می‌دهید دیوارهای چشمگیرتری داشته باشد، باید سراغ گزینه‌های پیچیده‌تر مانند کاغذ دیواری و دیوارپوش بروید. کاغذدیواری‌ها در رنگ‌ها، طرح‌ها و بافت‌های متنوع به زیبایی درمانگاه کمک می‌کنند. علاوه بر کاغذ دیواری، دیوارپوش‌هایی از جنس‌ام دی اف، پی وی سی و غیره وجود دارند که بسیار خلاقانه و خاص هستند.
ایجاد تهویه مناسب
درمانگاه محیطی است که بیماران زیادی در آن رفت و آمد می‌کنند؛ پس طبیعتاً در چنین محیطی که پر از انواع میکروب‌ها است، رعایت بهداشت حرف اول را بزند. بهترین و ساده‌ترین روش برای کاهش آلودگی فضای درمانگاه ایجاد تهویه مناسب است. مراکز درمانی معمولاً هواکش‌های قوی و سیستم‌های تهویه کارآمد دارند که مخصوص محیط‌های درمانی طراحی شده‌اند. علاوه بر این سیستم‌ها، وجود پنجره به تعداد کافی باعث ایجاد سیستم تهویه طبیعی در درمانگاه نیز خواهد شد.
رنگ‌های مناسب برای درمانگاه
علم ثابت کرده است که رنگ‌ها روی ذهن انسان تاثیر می‌گذارند؛ بنابراین با استفاده از روانشناسی رنگ‌ها می‌توان کیفیت طراحی محیط درمانگاه را تا حد بسیار زیادی افزایش داد. در طراحی درمانگاه باید از رنگ‌های نسبتاً روشن و شاد استفاده کرد. با این کار نه تنها به فضا روح می‌بخشید، بلکه کاری میکنید که فضا برای بیماران خسته‌کننده نباشد. رنگ‌های تیره روحیه بیماران را ضعیف می‌کند و روی آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.
فرقی ندارد از چه متریالی (رنگ، کاغذدیواری، دیوارپوش یا غیره) برای طراحی محیط داخلی درمانگاه استفاده میکنید، مهم این است رنگ متریال استفاده شده هماهنگ با سایر بخش‌های درمانگاه باشد و انسجام در سرتاسر آن رعایت شود. بهتر است نهایتاً ۳ رنگ را انتخاب کنید و با استفاده از ترکیب‌بندی مناسب و سایه‌های این رنگ‌ها، در قسمت‌های مختلف درمانگاه تنوع ایجاد کنید.
رنگ‌های سفید، آبی و سبز از جمله رنگ‌های آرامش‌بخش به حساب می‌آیند، حتماً تا به حال این رنگ‌ها در محیط‌های درمانی به چشمتان خورده است؛ با این حال محدودیتی برای استفاده از رنگ دلخواهتان وجود ندارد، فقط نکات گفته شده را حین انتخاب رنگ به خاطر بسپارید.
انتخاب مبلمان، میز و صندلی‌ها
همان‌طور که اشاره کردیم، درمانگاه ها مکان‌های پررفت و آمدی هستند. افراد زیادی در سالن انتظار وقت خود را سپری می‌کنند؛ بنابراین باید با استفاده از امکانات مناسب راحتی آن‌ها را تامین کرد. مبلمان و صندلی‌هایی که برای اتاق انتظار انتخاب می‌شوند باید علاوه بر راحت بودن، کاربردی و مقاوم نیز باشند. اینکه چه تعداد صندلی یا مبل برای درمانگاه مناسب است، بستگی به ابعاد آن و میانگین تعداد مراجعه‌کنندگان دارد. اغلب درمانگاه ها از صندلی‌های استیل در سالن انتظار استفاده می‌کنند؛ زیرا این صندلی‌ها علاوه بر مقاومت بالا، راحت نیز تمیز می‌شوند.
با اینکه صندلی‌های استیل بسیار کاربردی و به‌صرفه هستند، اما برای همه مراکز درمانی مناسب نیستند. در درمانگاه های شیک‌تر بهتر است از مبل‌ها یا صندلی‌های زیباتری استفاده شود که با محیط هماهنگی بیشتری داشته باشند.
وسایل سرگرمی و وقت گذرانی
دقیقه‌ها و ساعت‌های طولانی انتظار برای بسیاری از افراد خسته‌کننده است؛ بنابراین درمانگاه ها برای اینکه خستگی مراجعه کنندگان را به حداقل برسانند، باید در دکوراسون داخلی آن‌جا وسایلی را برای سرگرم کردن بیماران در نظر بگیریند. نصب پوسترهای پزشکی روی دیوارها درباره خدمات درمانگاه ، تجهیزات و راهکارهای درمانی یکی از روش‌های مناسب برای سرگرم کردن بیماران است. علاوه بر این وجود بروشورهای پزشکی روی میزها باعث سریع‌تر شدن گذر زمان می‌شود. پوسترها و بروشورها جدا از اینکه سرگرم‌کننده هستند، اطلاعات بیمار را نیز افزایش می‌دهند.
دکوراسیون داخلی درمانگاه
دکوراسیون داخلی و طراحی درمانگاه نباید شلوغ باشد؛ زیرا محیط‌های شلوغ نه تنها استرس را کاهش نمی‌دهند، بلکه به استرس افراد می‌افزایند. به همین دلیل بهتر است در انتخاب عناصر دکوری هوشمندانه عمل کنید. یکی از بهترین گزینه‌ها برای تزئین محیط درمانگاه ، گل و گیاه است. چه چیزی بهتر از گل و گیاهان می‌تواند روحیه افراد را شاداب کند و حس تازگی را در فرد به وجود بیاورد؟ گیاهان طبیعی علاوه بر زیبایی، هوای محیط را نیز تهویه می‌کند. همچنین آثار هنری مانند تابلو یا مجسمه فضای درمانگاه را از سادگی در می‌آورند؛ اما به شرطی که در مکان مناسب و به‌اندازه کافی استفاده شوند. برای مثال وجود یک تابلوی بزرگ روی دیواری ساده در اتاق انتظار یا استفاده از مجسمه‌ای تزئینی روی میز وسط سالن کفایت می‌کند.
تابلوهای راهنما برای مسیریابی
برخی از درمانگاه ها آن قدر بزرگ هستند که افراد به راحتی در آن‌ها گم می‌شود. برای جلوگیری از سردرگمی مراجعه‌کنندگان باید از تابلوهای راهنما استفاده کرد. به‌طور کلی در سه محل باید از تابلو استفاده کنید. اول از همه، خارج از درمانگاه باید تابلویی با دید مناسب نصب کرد که افراد خارج از ساختمان راحت آن را پیدا کنند. در مرحله بعد باید حتماً تابلویی در کنار درب ورودی اصلی درمانگاه نصب شود که بیماران به محض مشاهده آن‌جا را تشخیص بدهند. در ساختمان‌های پزشکی معمولاً تابلوی بزرگی در لابی وجود دارد که اطلاعات مربوط به واحدها را به نمایش می‌گذارد. داخل درمانگاه نیز وجود تابلوی راهنما ضروری است. در کنار در ورودی هر بخش باید تابلویی برای معرفی آن قسمت نصب شود.
سخن آخر
طراحی درمانگاه و ساخت آن فرآیندی تخصصی دارد که از عهده هر کسی بر نمی‌آید. برای اجرای طراحی مناسب در درمانگاه ها باید دانش و تجربه کافی در این زمینه داشت. هر مرکز درمانی با توجه به خدماتی که ارائه می‌دهد، دارای بخش‌های مختلفی است و هر یک از این بخش‌ها داراری استانداردها و ویژگی‌های خاصی برای طراحی هستند. گروه طراحان معماران بوم آور با بهره گیری از تیمی خلاق و دانش آموخته های طراحی و دکوراسیون داخلی آماده ارائه خدمات طراحی درمانگاه و اجرای دکوراسیون داخلی مراکز درمانی (از صفر تا صد پروژه) می باشد. در زیر نمونه عکس های طراحی درمانگاه را مشاهده میکنید.
